काठमाडौं । गत आार्थिक वर्ष २०८१/८२ मा २० वटा वाणिज्य बैंकले कुल ७१ अर्ब रुपैयाँ खुद नाफा कमाएका छन् । अघिल्लो आर्थिक वर्षको तुलनामा यो करिब ४३ प्रतिशतको वृद्धि हो । गत आर्थिक वर्षको चौथो त्रैमासमा बैंकहरुले प्रकाशित गरेको अपरिष्कृत वित्तीय विवरणले बैंकहरुको नाफा करिब ४३ प्रतिशतले बढेको देखाएको हो । आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा सञ्चालनमा रहेका २० वाणिज्य बैंकको कुल नाफा पौने ५० अर्ब रुपैयाँ थियो ।
सञ्चालनमा रहेका २० वाणिज्य बैंकहरुमध्ये १६ वटाको नाफा बढेको छ भने बाँकी ४ वटाको घटेको छ । नाफा बढ्ने बैंकमध्ये पनि केहीको वृद्धिदर निकै अस्वाभाविक (उच्च दर) रहेको देखिन्छ । ती बैंकमध्ये केहीको वृद्धिदर शतप्रतिशतले बढेको छ भने केहीको त्योभन्दा धेरैले पनि बढेको देखिन्छ ।
यसको कारण बैंकहरुले गत वर्षको चौथो त्रैमासको अपरिष्कृत तथ्यांक अघिल्लो आर्थिक वर्षको परिष्कृत (अडिट भएको) तथ्यांकसाग तुलना गर्नु नै हो । त्यसो त जहिले पनि बैंकहरुको गत वर्षको यही अवधिको विवरणसँग नै तुलना गर्ने हो । तर, गत वर्ष बैंकहरुले प्रकाशित गरेको चौथो त्रैमासको अपरिष्कृत तथ्यांकका तुलनामा परिष्कृत तथ्यांकबीच धेरै फरक परेकाले त्यसको तुलनामा यस वर्ष नाफा धेरैले बढेको देखिएको हो ।
सरल भाषामा भन्दा बैंकहरुले गत वर्ष अपरिष्कृत वित्तीय विवरणमा देखाएको नाफाभन्दा परिष्कृत (लेखापरीक्षण भएको) विवरणमा नाफा धेरै कम देखाएका थिए । यसरी त्यही कम नाफाको तुलनामा गत वर्षको अपरिष्कृत विवरणको नाफा तुलना गर्दा ती बैंकहरुको नाफा धेरैले आकासिएको देखिएको एक बैंकरले बताए । यसरी नाफा वृद्धिदर धेरै हुने बैंकहरूमा कुमारी, नेपाल बैंक, राष्ट्रिय वाणिज्य, प्रभु लगायत छन् । त्यसो त चालु आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिमा गरिएका सहज व्यवस्थाले पनि बैंकहरुको नाफा वृद्धिमा टेवा पुगेको बैंकहरु बताउँछन् ।
लचिलो नीतिगत व्यवस्था र कर्जा असुलीमा सुधार भएपछि गत वर्ष बैंकहरुको खराब कर्जा बापतको नोक्सानी व्यवस्था पनि घटेको छ । जनअनुसार गत असारसम्म बैंकहरुको कुल नोक्सानी व्यवस्था साढे २८ अर्ब रुपैयाँ छ । जबकि अघिल्लो वर्ष यस्तो व्यवस्था ५५ अर्ब ९८ करोड रुपैयाँ थियो ।
नाफा बढेपछि गत आर्थिक वर्षमा बैंकहरुको खुद ब्याज आय भने १ प्रतिशतले घटेको छ । जसअनुसार अघिल्लो वर्ष १ खर्ब ९२ अर्ब ६४ करोड रूपैया रहेको कुल ब्याज आय गत वर्ष १ खर्ब ९० अर्ब ५३ करोड रुपैयाँ मात्र छ । गत आर्थिक वर्षमा बैंकहरुको लाभांश दिने क्षमता (वितरणयोग्य मुनाफा) २१ अर्ब ६३ करोड रूपैयाँ छ । यसका आधारमा बैंकहरूले औसतमा १३.२९ प्रतिशत लाभांश दिन सक्ने देखिन्छ । गत आर्थिक वर्षको अन्त्यसम्म बैंकहरूको खराब कर्जा औसत ४.१ प्रतिशत कायम रहेको देखिन्छ ।